Retina                                         Bu bölümde sırayla aşağıdaki sorulara cevap bulacaksınız  

Retina Nedir? Neresidir? Ne İşe Yarar?

Sarı Nokta (Makula) nedir?

Retina Hastalıklarının Belirtileri ve Erken Tanı

Retina Hastalıkları Teşhis Yöntemleri

Retina Ameliyatları: Türleri, Riskler ve İyileşme Süreci

Göz İçi Enjeksiyonlar (İğne Tedavisi) Nedir?

Retina Sağlığını Korumak için Öneriler

Retinada yapılan lazer tedavileri ve argon lazer

Retina Yırtığı Nedir?

Retina Dekolmanı Nedir?

Diyabetik Retinopati Nedir? Şeker hastalığına bağlı retina bozuklukları

Şeker hastalığına (diyabet) bağlı göz bulguları nelerdir?

Diyabetik Retinopatinin Önlenmesi

Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu) Nedir?

Retina damar tıkanıklıkları, retinal ven ve arter tıkanıklıkları

Sarı nokta hastalığında göze sürekli iğnemi yapılacak?

Sarı noktada zar (Epiretinal membran)

Sarı noktada delik (Makuler hol)

Vitrektomi, Pars plana vitrektomi, vitreoretinal cerrahi ameliyatları

Hipertansiyona bağlı gö hastalıkları nedir? Hipertansif retinopati

Tavuk Karası Hastalığı, Gece Körlüğü (Retinitis Pigmentosa)

Retina hastalıklarında kök hücre tedavisi

Vücuttaki hastalıklar gözden anlaşılır mı? Hastalıkların retina bulguları

Vitreus nedir, ne iş yarar, vitreus hastalıkları nelerdir, tedavisinde ne yapılır?

Retina Nedir? Neresidir? Ne İşe Yarar?

Retina, yani ağ tabaka damar ve sinir hücrelerinden zengin gözün arka kısmında yer alan, ışığı algılayan ve görme sürecini başlatan hayati bir doku tabakasıdır. Yaklaşık olarak ince bir kartvizit kalınlığında olan retina, ışığa duyarlı hücreler (fotoreseptörler) ve sinir hücrelerinden oluşur. Gözümüze gelen ışık, retinadaki bu hücreler tarafından işlenir ve görme siniriyle beyne görme sinyalleri olarak iletilir. Kısacası, retina gözün "görme merkezi" olarak çalışır.

Retinanın İşlevleri:

• Işığı Algılama: Retina, gözün merceği ve korneası tarafından odaklanan ışığı alır ve bu ışığı sinir sinyallerine dönüştürür. Bu, görme sürecinin ilk adımıdır.
• Görme Sinyallerini Beyne İletme: Retina, görme sinyallerini optik sinir aracılığıyla beyne iletir. Beyin bu sinyalleri işleyerek görüntüyü oluşturur ve görme olayı gerçekleşir.

Retinadaki Hücreler:

• Rodlar (Çubuklar): Retinanın ışık hassasiyetini sağlayan hücrelerdir. Özellikle düşük ışık koşullarında görmeyi sağlarlar ve çevresel görüşte etkilidirler.
• Koniler: Renkli görmeyi sağlayan hücrelerdir. Koniler, parlak ışıkta daha aktif çalışır ve keskin, merkezi görmeden sorumludur.

Retinanın Önemi:

• Retina, gözün ışık ve renk algısını beyne taşıyan en önemli kısmıdır. Retinadaki herhangi bir sorun veya hastalık, ciddi görme kaybına neden olabilir. Retina sağlığı, görme yeteneğinin korunması açısından kritik öneme sahiptir.

Retina Sağlığını Etkileyen Faktörler:

• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe retina fonksiyonları bozulabilir. Özellikle yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi hastalıklar, retina sağlığını olumsuz etkileyebilir. Yaşlanmayla birlikte oluşan oksidasyon olayı oksijensizliğe en duyarlı hücreler olan sinir harabiyetini başlatarak çeşitli retina hastalıklarına neden olur.
• Diyabet: Diyabetik retinopati, retina kan damarlarının hasar görmesine yol açarak görme kaybına neden olabilir. Diyabet küçük damarları tuan bir hastalıktır. Aynı zamanda nörodejenerayon denilen sinir harabiyetide yapar. Sinir ve damar hücrelerinden zengin retina bu hastalıktan en çok etkilenen dokudurç
• Göz Yaralanmaları: Fiziksel travmalar retina hasarına ve ciddi görme kayıplarına yol açabilir.
• Genetik: Bir çok retina hastaşığının genetik temelleri mevcuttur ve ailesel retina hastalığı olanların göz kontrollerini aksatmadan yapmaları gerekir.
• Sistemik hastalıklar: Vücutta bulunan çeşitli hastalıklar retinayı etkiler. Hipertansiyon ve ateroskleroz gibi çeşitli damar hastalıkları , romatizmal hastalıklar ve bazı ilaçların kullanımı özellikle retinaya hasar verebilir.

Hastalarıma her zaman söylediğim gibi sağlam retina sağlam vücutta bulunur. Bedene zarar veren her durum (sigara, kötü beslenme, stress) ya da birçok hastalık (yaygın görülen diyabet, hipertansiyon ve ateroskleroz) retina sağlığını dolayısıyla görmeyi etkileyebilir.

Sarı Nokta (Makula) nedir?

Gözün arkasında, merkezi görmeyi sağlayan retina bölümüdür. Bu retina kısmı her insanda mevcuttur. Makula, net ve ayrıntılı görmeyi mümkün kılan retina bölgesidir ve ışığın odaklandığı yerdir. Yüz tanıma, okuma, yazı yazma gibi detaylı görme gerektiren aktivitelerde kritik bir rol oynar. Fovea makulanın tam ortasında yer alır ve en keskin görme burada gerçekleşir. Sarı nokta, pigmentlerin yoğun olduğu bir alan olduğundan bu isimle anılır ve retinanın sağlıklı çalışmasında hayati önem taşır. Oksijensizliğe çok dayanıksızdır dolayısıyla vücutta ve retinada oksidan-antioksidan dengesi bozulursa makula etkilenir ve çeşitli hastalıklar ortaya çıkar.

• Sarı noktada harabiyet ve bozulma (Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı/makula dejenerasyonu)
• Sarı noktada ödem (diyabetik ya da retina damar tıkanıklığına bağlı maküler ödem)
• Sarı noktada delik (maküler hol)
• Sarı nokta üzerinde zar (Epiretinal membran)
• Kalıtsal sarı nokta hastalıkları (Stargardt, kon distrofisi, retinitis pigmentosa)

Retina Hastalıklarının Belirtileri ve Erken Tanı

Retina, gözün arkasında ışığı algılayan ve görme sürecini başlatan önemli bir tabakadır. Retinada meydana gelen herhangi bir hastalık veya hasar, görme kaybına neden olabilir. Bu hastalıkların erken belirtilerini tanımak ve zamanında müdahale etmek, kalıcı görme kaybını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Retina Hastalıklarının Yaygın Belirtileri:

• Bulanık Görme: Retina hastalıklarının en yaygın belirtisi görme bulanıklığıdır. Bu durum, özellikle diyabetik retinopati, makula dejenerasyonu veya retina dekolmanı gibi hastalıklarda görülür.
• Işık Çakmaları: Ani ve sık ışık çakmaları, retina yırtığı veya dekolmanının habercisi olabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
• Gözde Uçuşan Cisimler (Floaters): Görüş alanında yüzen nokta, ipliksi şekiller veya gölgeler retina hastalıklarının erken belirtilerinden biridir. Bu özellikle vitreus sıvısının retina üzerinde baskı yapmasından kaynaklanabilir. Yaş aldıkça böyle belirtiler bazen normal olarakta ortaya çıkabilir ama ayrımı için göz muayenesi gereklidir.
• Merkezi Görmede Bozulma: Makula (retinanın merkezi) sorunları nedeniyle merkezi görüşte bulanıklık, düz çizgilerin eğri veya dalgalı görünmesi gibi belirtiler yaşanabilir. Bu, yaşa bağlı makula dejenerasyonunun bir işareti olabilir.
• Cisimler, yamuk, kırık, olduğundan büyük ya da küçük görme: Yaşa bağlı makula dejenerasyonu ya da makulayı tutan diğer hastalıklar bu şikayetlere neden olabilir.
• Görüş Alanında Kayıp veya Kör Noktalar: Retina dekolmanı, diyabetik retinopati veya damar tıkanıklıkları sonucu görüş alanında karanlık lekeler veya kör noktalar oluşabilir.
• Renklerin Soluk Görünmesi: Retina hastalıkları, renklerin daha az canlı ve soluk görünmesine yol açabilir. Özellikle makula dejenerasyonu hastalarında bu belirti yaygındır.

Erken Tanı Neden Önemlidir?

Retina hastalıkları, erken evrelerde teşhis edilip tedavi edilirse görme kaybı önlenebilir ya da en azından yavaşlatılabilir. Ancak, birçok retina hastalığı başlangıçta belirgin semptomlar göstermediği için, düzenli göz muayeneleri çok önemlidir. Erken teşhis, aşağıdaki yollarla mümkündür:

Erken Tanı Yöntemleri:

• Göz Dibi Muayenesi (Fundoskopi): Göz dibi muayenesi ile retina doğrudan incelenir ve olası yırtıklar, damar tıkanıklıkları ya da diğer hasarlar tespit edilir. Bu muayeneyi göz hekimleri yaparlar.
• Optik Koherens Tomografi (OCT): Retina dokularını detaylı bir şekilde görüntülemek için OCT kullanılır. Bu test, makula dejenerasyonu, diyabetik retinopati ve diğer retina hastalıklarının tanısında büyük rol oynar.
• Floresein Anjiyografi: Retinanın kan damarlarındaki problemleri belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Damarlarda sızıntı veya tıkanıklık olup olmadığını gösterir.
• Amsler Grid Testi: Merkezi görmede bozulma olup olmadığını anlamak için kullanılan basit bir testtir. Hastalar bu testle düz çizgilerin dalgalı veya kırık görünüp görünmediğini kontrol eder.

Retina Hastalıklarında Erken Tanı için Öneriler:

• Düzenli Göz Kontrolleri: Özellikle 40 yaş ve üzerindeki kişilerde, retina hastalıkları riskinin arttığı bilinmektedir. Yılda en az bir kez göz muayenesi yaptırmak, erken teşhis için önemlidir.
• Aile Geçmişi: Retina hastalıklarının bazıları (retinitis pigmentosa gibi) genetik geçişli olabilir. Ailede göz hastalığı olan bireyler, retina hastalıkları açısından daha dikkatli olmalıdır.
• Diyabet ve Hipertansiyon Kontrolü: Diyabetik retinopati gibi hastalıklar diyabet ve yüksek tansiyonla ilişkilidir. Bu nedenle, kan şekeri ve tansiyon seviyelerini kontrol altında tutmak, retina sağlığını korumada önemli bir adımdır. Bu hastalığa sahip kişilerin düzenli göz kontrolleri olmaları gerekmektedir.

Retina Hastalıkları Teşhis Yöntemleri

Retina hastalıklarının erken tanısı, görme kaybını önlemek veya yavaşlatmak için çok önemlidir. İşte sık kullanılan teşhis yöntemleri:

1. Optik Koherens Tomografi (OCT)

• Nasıl Çalışır? Retinayla ilgilenen göz hekimlerinin en çok kullandığı Retina dokusunun ayrıntılı görüntülerini oluşturan bir görüntüleme testidir. OCT, retina tabakalarını incelemek ve sıvı birikmesi, retina yırtıkları gibi sorunları teşhis etmek için kullanılır. Diyabetik retinopati, makula dejenerasyonu ve glokom tanısında yaygındır.
• Avantajı: Retina dokusunun kesitsel görüntülerini sunarak adeta bir patolojik ya da histolojik bir örnek almışçasına retinadaki en küçük değişiklikleri bile tespit edebilir.

2. Floresein Anjiyografi

• Nasıl Çalışır? Bu test, retina kan damarlarını incelemek için özel bir boya (floresein) ve bir kamera kullanır. Damar tıkanıklıkları, kanama ve sızıntı gibi durumlar bu yöntemle tespit edilir.
• Avantajı: Retina damarlarının yapısını ve kan dolaşımını net bir şekilde gösterir. Diyabetik retinopati ve makula dejenerasyonu gibi hastalıklarda kullanılır.

3. Fundoskopi (Göz Dibi Muayenesi)

• Nasıl Çalışır? Göz doktoru, gözün arka kısmındaki retinayı incelemek için özel bir mercek ve ışık kullanır. Göz dibi muayenesi, retina hastalıklarını tespit etmek için en temel yöntemdir.
• Avantajı: Retina damarları, optik sinir ve makulanın doğrudan gözlenmesini sağlar.

4. Amsler Grid Testi

• Nasıl Çalışır? Basit bir test olup, merkezi görme alanındaki bozulmaları tespit etmek için kullanılır. Makula dejenerasyonu gibi merkezi görme kaybına yol açan hastalıkların teşhisinde yaygındır.
• Avantajı: Hastanın kendi evinde de uygulayabileceği bir testtir ve erken belirti verir.

5. Elektrofizyolojik Testler (ERG ve VEP)

• Nasıl Çalışır? Retina hücrelerinin ve optik sinirin elektriksel aktivitesini ölçen testlerdir. Retinitis pigmentosa gibi nadir retina hastalıklarının teşhisinde kullanılır.
• Avantajı: Retina ve görme yollarındaki fonksiyonel bozuklukları tespit eder.

6. OCTA (Optik Koherens Tomografi Anjiyografisi)

• Nasıl Çalışır? OCTA, retina ve koroid damarlarının detaylı görüntüsünü oluşturan bir testtir. Geleneksel floresein anjiyografiden farklı olarak boya kullanılmaz. Işığın retinadaki hareketli kan hücrelerinden yansımasını ölçerek retina damarlarının haritasını çıkarır.
• Avantajı ve Kullanım Alanları: Diyabetik retinopati, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, retina damar tıkanıklıkları gibi öellikle makulayı tutan hastalıkların tanısında kullanılır. Bu test, retina hastalıklarını teşhis etmek için son derece hassas ve yenilikçi bir yöntemdir.

Retina Ameliyatları: Türleri, Riskler ve İyileşme Süreci

Retina ameliyatları, retina hastalıklarının tedavisinde kullanılan kritik cerrahi yöntemlerdir. Retina hasarları veya hastalıkları acil müdahale gerektirdiğinden, bu ameliyatlar ciddi görme kaybını önlemek için hayati öneme sahiptir.

Retina Ameliyat Türleri:

• Vitrektomi (pars plana vitrektomi, vitreoretinal cerrahi):

• Nasıl Yapılır? Vitreus (göz içi jel) çıkarılır ve retina hasarları onarılır. Retina yırtığı, dekolman veya kanamaları tedavi etmek için kullanılır.
• Kullanım Alanları: Retina dekolmanı, diyabetik retinopati, makula deliği.
• Riskler: Enfeksiyon, kanama, katarakt gelişimi.

• Pnömatik Retinopeksi:

• Nasıl Yapılır? Göz içine gaz balonu enjekte edilir ve retina yerine sabitlenir. Genellikle retina yırtıkları ve küçük dekolmanlar için kullanılır.
• Kullanım Alanları: Küçük retina yırtıkları veya lokalize dekolmanlar.
• Riskler: Gaz balonunun tam yerleşmemesi, görme bozukluğu.

• Skleral Çökertme (Scleral Buckling):

• Nasıl Yapılır? Gözün dışına silikon bant yerleştirilir ve retina hasarları onarılır. Retina dekolmanını tedavi etmek için yaygın bir cerrahi yöntemdir.
• Kullanım Alanları: İlerlemiş retina dekolmanları.
• Riskler: Gözde şekil bozukluğu, enfeksiyon.

• Lazer Tedavisi (Fotokoagülasyon):

• Nasıl Yapılır? Retina yırtıklarının etrafına lazer uygulanarak yırtıklar "mühürlenir" ve retina dekolmanı önlenir.
• Kullanım Alanları: Retina yırtıkları, kan damarlarının anormal büyümesi.
• Riskler: Minimal invazivdir, ancak nadiren hafif görme bulanıklığı yapabilir.

Ameliyatların Riskleri:

• Enfeksiyon: Her cerrahi işlemde olduğu gibi, enfeksiyon riski bulunur.
• Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında retina bölgesinde kanama oluşabilir.
• Katarakt Gelişimi: Vitrektomi sonrası yaygın bir komplikasyondur.
• Görme Kaybı: Ameliyatın risklerinden biri, nadir de olsa görme kaybıdır.

İyileşme Süreci:

• Ameliyat sonrası iyileşme süresi, yapılan cerrahiye bağlı olarak birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir. İlk birkaç hafta boyunca ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Gaz balonu kullanılan ameliyatlarda, hastaların baş pozisyonu büyük önem taşır. Doktorun verdiği talimatlara uyarak belirli bir pozisyonda yatmaları gerekebilir.
• Görme, ameliyat sonrası hemen düzelmeyebilir; tam iyileşme birkaç hafta sürebilir.

Ameliyat Sonrası Bakım:

• Göz Damlası Kullanımı: Ameliyat sonrası enfeksiyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için antibiyotik ve steroid damlaları reçete edilir.
• Düzenli Kontroller: Ameliyattan sonra düzenli göz muayeneleri, iyileşme sürecinin değerlendirilmesi ve komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.

Göz İçi Enjeksiyonlar (İğne Tedavisi) Nedir?

Göz içi enjeksiyonlar, retina ve makula hastalıklarının tedavisinde kullanılan etkili bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, gözün içine doğrudan ilaç enjekte edilerek yapılır ve retina bölgesine hızlı ve doğrudan etki sağlar. Ağızdan ya da damardan verilen ilaçlar kan retina bariyerinden dolayı retinaya etkisi kısıtlıdır. Göz damlaları da göz çevresini saran kornea ve skleradan göz arkasında yer alan retinaya tam olarak geçemezler. En yaygın kullanılan ilaçlar, anti-VEGF (Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü inhibitörleri) ve steroidlerdir. Maalesef her iki tedavinin de iyileştirici etkisi geçicidir. AntiVEGF'ler genelde 1-3 ay, steroidler'de (deksametazon implant) 3-4 aydır. Bazen bu süre uzayabilir ya da tam tersi şiddetli hastalıklarda daha da kısalabilir.

Kullanım Alanları:

• Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD)
• Diyabetik Retinopati
• Retina Damar Tıkanıklıkları
• Retinanın diğer damarsal hastalıkları

Tedavi Süreci:

İşlem genellikle hızlıdır ve damla anestezisi ile yapılır. İlaç göz içine enjekte edildikten sonra retina üzerine etki ederek damar sızıntılarını durdurur ve görme kaybını yavaşlatır.

Tedavi Sonrası:

İğne tedavisinden sonra hastalar hafif bir rahatsızlık hissedebilir, ancak genellikle hızlı bir şekilde toparlanırlar. Görme fonksiyonundaki iyileşmeler, birkaç enjeksiyondan sonra belirgin hale gelir.

Riskler:

Enfeksiyon, göz içi basıncında artış veya gözde kanama nadir de olsa görülebilir. Düzenli takip muayeneleri ile bu riskler kontrol altında tutulur.

Takip ve sonrası: Nadir olarak bazı hastalarda tek enjeksiyon yeterlidir. Ama hastaların büyük çoğunluğunda düzenli enjeksiyonlar gereklidir. İlk 3 enjeksiyon her ay yapılır. Sonrasında çeşitli tedavi rejimleri vardır ve her hastaya göre enjeksiyon ihtiyacı belirlenerek tedaviye devam edilir. Düzenli kontroller çok önemlidir çünkü riskli lezyonlarda enjeksiyon gecikirse damarsal leyonlar kanayarak kalıcı görme kayıplarına neden olabilirler.

Retina Sağlığını Korumak için Öneriler

Retina sağlığını korumak, genel göz sağlığı için kritik bir öneme sahiptir. Retina hastalıklarının önlenmesi veya geciktirilmesi için bazı önemli adımlar atılabilir:

1. Dengeli Beslenme

• Antioksidanlar: Lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar, retinayı oksidatif strese karşı korur. Ispanak, lahana, brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler retina sağlığını destekler.
• Omega-3 Yağ Asitleri: Balık (somon, ton balığı) gibi omega-3 açısından zengin gıdalar, retina hücrelerini korur ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu riskini azaltır.
• C ve E Vitaminleri: Antioksidan özelliği taşıyan bu vitaminler retinayı yaşlanmaya bağlı hasarlardan korur. Narenciye, fındık ve tohumlar bu açıdan zengindir.

2. Düzenli Egzersiz

• Düzenli fiziksel aktivite, kan dolaşımını artırarak retina hücrelerinin oksijenlenmesini sağlar. Diyabet ve hipertansiyon kontrolünde yardımcı olur, bu da diyabetik retinopati riskini azaltır.

3. UV Koruma

• Güneş Gözlüğü Kullanımı: Uzun süre güneşe maruz kalmak retina hasarına neden olabilir. UV korumalı güneş gözlükleri kullanarak güneşin zararlı etkilerini en aza indirebilirsiniz. Gözler, UV ışınlarından korunmadığında yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve katarakt riski artar.

4. Sigara ve Alkol Kullanımını Sınırlamak

• Sigara: Retina sağlığını tehdit eden faktörlerden biridir. Sigara içmek oksidatif strese neden olarak retina damarlarına zarar verir. Sigara bırakıldığında retina sağlığına olumlu katkıda bulunulur.
• Alkol: Aşırı alkol tüketimi retina hücrelerine zarar verebilir. Alkol alımını sınırlamak, göz sağlığını korumak açısından önemlidir.

5. Düzenli Göz Muayeneleri

• Retina hastalıkları, erken evrelerde belirti göstermeyebilir. Bu nedenle yılda en az bir kez göz doktoruna gitmek, retina sağlığını korumak için kritik önem taşır. Özellikle diyabet, hipertansiyon gibi risk faktörlerine sahip kişilerin düzenli muayene yaptırması gerekir.

6. Diyabet, Hiperlipidemi ve Hipertansiyon Kontrolü

• Yüksek tansiyon ve kan şekeri seviyeleri retina damarlarına zarar verebilir. Diyabetik retinopati ve hipertansif retinopati gibi hastalıkların önlenmesi için bu sağlık sorunlarının kontrol altında tutulması önemlidir.

7. Göz Sağlığı İçin Takviyeler

• Lutein, zeaksantin, C ve E vitamini içeren göz sağlığı takviyeleri, retina sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Bu takviyeler özellikle yaşa bağlı retina hasarını önleyebilir.

Retinada yapılan lazer tedavileri ve argon lazer fotokoagülasyon

Argon lazer fotokoagülasyon, retina hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir lazer türüdür. Retinanın belirli bölgelerine lazer ışını uygulanarak anormal damarların kapanması, sızıntıların durdurulması veya retina dokusunun yeniden yapışması sağlanır.

Retinada Lazer Nasıl Çalışır?

• Argon lazeri, retinadaki küçük kan damarlarına ısı vererek bu damarların kapanmasını sağlar.
• Retina yırtıkları çevresine lazer uygulayarak, yırtıkların etrafını "kaynatır" ''yapıştırır'' ve retina dekolmanını önler.

Retinada Lazer Kullanım Alanları:

• Diyabetik Retinopati: Anormal damar büyümesini durdurur.
• Retina Yırtıkları ve Dekolmanı: Yırtıkların etrafını mühürler.
• Retina Tıkanıklıkları: Kan sızıntısını ve ödemi kontrol eder.

Avantajları:

• Minimal invaziv bir yöntemdir.
• Ayakta tedavi yapılabilir.
• Görme kaybını yavaşlatabilir veya durdurabilir.

Retina Lazeri Yan Etkileri:

• Hafif ağrı ve rahatsızlık.
• Geçici görme bulanıklığı.
• Nadiren görme alanında azalma.
• Gece görüşünde bozukluklar

Panretinal argon lazer tüm retina makula ve çevresi hariç birkaç seans içinde tüm retinaya uygulanır. Fokal lazer ise sarı nokta çevresinde sızdıran makula etrafındaji mikronanevrizmalara (küçük damar baloncukları) uygulanır. Bu tedavi genellikle birkaç seansta uygulanabilir ve retina hastalıklarının ilerlemesini durdurmak için etkili bir yöntemdir.

Retina Yırtığı Nedir? Retina yırtığı belirtileri, retina yırtığı tedavisi

Retina yırtığı, gözün arka kısmında bulunan ve görme işlevi için kritik olan retina tabakasında meydana gelen bir hasar durumudur. Retina, gözün iç duvarına sıkıca yapışık bir dokudur ve ışığı algılayarak görsel bilgiyi beyne iletir. Retina yırtıldığında, sıvı retina altına sızabilir ve retina tabakasının yerinden ayrılmasına (retina dekolmanı) neden olabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.

Retina Yırtığı Nedenleri

Retina yırtığı genellikle vitreus (gözün içindeki jel benzeri madde) retinaya baskı yaptığında veya çekiştirdiğinde ortaya çıkar. Yaşla birlikte vitreus sıvısı göz içindeki hacmini kaybeder ve büzüşerek retinaya yapışabilir. Yırtık oluşumuna neden olabilecek diğer faktörler:

• Yaşlanma: Yaşlandıkça vitreus sıvısı retinadan ayrılabilir.
• Göz Yaralanmaları: Travmatik göz yaralanmaları retina yırtığına neden olabilir.
• Yüksek Miyopi: Miyopisi yüksek olan kişilerde retina yırtığı riski artar.
• Geçirilmiş Göz Ameliyatları: Özellikle katarakt ameliyatı sonrası risk artabilir.

Retina Yırtığının Ciddiyeti

Tedavi edilmediğinde retina yırtığı, retina dekolmanına (retinanın yerinden tamamen ayrılması) yol açabilir. Bu durum, ciddi ve kalıcı görme kaybına neden olabilir, bu nedenle retina yırtıkları acil tedavi gerektirir.

Retina Yırtığının Belirtileri:

• Ani ışık çakmaları (gözde şimşek çakması, gözde ışık çakması)
• Gözde uçuşan cisimler (floaters)
• Görme alanında karanlık gölgeler veya perdelenme

Retina Yırtığının Tedavisi

• Lazer Tedavisi (Lazer Fotokoagülasyon): Retina yırtığının çevresine lazer uygulanarak yırtık sınırları "kaynatılır" ve sıvının retina altına sızması engellenir.
• Kriyoterapi: Retina yırtığı dondurularak, yırtığın etrafındaki dokular yapışık hale getirilir. Bu yöntem, sıvının retina altına sızmasını engeller.
• Cerrahi Müdahale: Gelişmiş retina dekolmanı vakalarında vitrektomi gibi cerrahi müdahaleler uygulanır. Vitrektomi, vitreus jelinin gözden çıkarılması ve retina yırtığının onarılması işlemidir.

Erken Müdahalenin Önemi

Retina yırtığı belirtileri fark edilir edilmez göz doktoruna başvurmak kritik öneme sahiptir. Erken teşhis ve tedavi, retina dekolmanı gelişimini ve kalıcı görme kaybını önleyebilir. Özellikle ani ışık çakmaları veya uçuşan cisimler fark eden kişiler, acil olarak göz muayenesi yaptırmalıdır.

Retina Dekolmanı Nedir?

Retinanın sinir hücrelerinin oluşturduğu retina katları bir duvar kağıdının duvara yapışması gibi epitel denen destek katmanına yapışıktır. Retinanın altındaki bu destek dokulardan ayrılarak adeta bir duvar kağıdının duvardan kopması gibi ayrılmasıyla oluşan ciddi bir göz rahatsızlığıdır. Retina, gözün iç kısmında yer alan ince bir doku tabakasıdır ve ışığı algılayarak beyne iletilen görme sinyallerini oluşturur. Retinanın altındaki dokulardan ayrılması, beslenme ve oksijen kaybına neden olarak işlevini yitirmesine yol açar. Retina ayrılmaya başladığından itibaren sinir hücrelerinde kayıp başlar. Tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına neden olabilir.

Retina Dekolmanının Nedenleri:

• Retina Yırtığı: Retina yırtıldığında, göz içindeki vitreus sıvısı retinanın altına sızabilir ve retinayı yerinden ayırabilir.
• Vitreus Ayrılması: Vitreus (göz içi jeli), yaşlanmayla birlikte retinadan çekilip yırtılmasına yol açabilir.
• Travma: Göz yaralanmaları, retina yırtığına veya dekolmana neden olabilir.
• Diğer Faktörler: Yüksek miyopi, diyabetik retinopati, geçmişte geçirilmiş göz ameliyatları (en sık katarakt cerrahisi), retinada dekolman riskini artırabilir.

Retina Dekolmanı Belirtiler:

• Ani ışık çakmaları
• Görme alanında yüzen cisimler (floaters)
• Görme alanında karanlık gölgeler veya perde inmesi
• Görüşte bozulma veya kayıp

Retina Dekolmanı Tedavi Yöntemleri:

• Lazer Tedavisi veya Kriyoterapi: Retina dekolmanının erken evrelerinde, retina çevresine lazer uygulayarak yırtık çevresi sabitlenir veya kriyoterapi ile yırtık dondurularak sabitlenir.
• Cerrahi Müdahale: İlerlemiş vakalarda vitrektomi (vitreoretinal cerrahi, pars plana vitrektomi) veya skleral çökertme ameliyatı gibi cerrahi işlemler uygulanır. Bu yöntemlerle retina tekrar yerine sabitlenir.

Retina Dekolmanında Acil Müdahalenin Önemi:

Retina dekolmanı, acil müdahale gerektiren bir durumdur. Erken tanı ve tedavi görme kaybını önleyebilir. Gözde ani değişiklikler fark edildiğinde vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurulmalıdır. Tedaviye en kısa zamanda başlanmalıdır.

Diyabetik Retinopati Nedir? Diyabete Bağlı Retina Hastalıkları

Diyabetik Retinopati, diyabet yani şeker hastalarında görülen bir göz hastalığıdır ve retina damarlarının hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. Retina, gözün arkasındaki ışığı algılayan doku tabakasıdır. Diyabet hastalarında yüksek kan şekeri, retina damarlarına zarar vererek görme kaybına yol açabilir. Diyabetik retinopati, dünya çapında yetişkinlerde körlüğün en yaygın nedenlerinden biridir.

Diyabetik Retinopati Türleri:

• Non-Proliferatif Diyabetik Retinopati (NPDR):

• İlk aşamasıdır ve genellikle belirgin bir semptom göstermez. Retina damarlarında mikroanevrizmalar ve küçük kanamalar oluşur. Görme kaybı genellikle minimaldir.

• Proliferatif Diyabetik Retinopati (PDR):

• Hastalığın ilerlemiş aşamasıdır. Retina üzerinde anormal yeni damarlar oluşur. Bu damarlar kanayabilir ve görme kaybına neden olabilir. Ayrıca, retina dekolmanı riski de artar.

Diyabetik Retinopati Belirtiler:

• Bulanık görme
• Görme alanında karanlık veya boş alanlar
• Ani görme kaybı
• Uçuşan cisimler (floaters)

Diyabetik Retinopati Risk Faktörleri:

• Diyabet süresi (daha uzun süredir diyabeti olanlarda risk artar)
• Kan şekeri kontrolü eksikliği
• Yüksek tansiyon ve kolesterol seviyeleri
• Gebelik (diyabetli kadınlarda risk artar)

Diyabetik Retinopati Tedavi Yöntemleri:

1. Lazer Tedavisi: Retina damarlarından sızıntıyı önlemek için lazer kullanılır.
2. Anti-VEGF Enjeksiyonları: Anormal kan damarlarının büyümesini durduran ilaç enjeksiyonlarıdır.
3. Vitrektomi: Gözde kanama veya retina dekolmanı varsa, vitreus sıvısının çıkarılması için cerrahi müdahale uygulanır.

Diyabetik Retinopatinin Önlenmesi:

• Kan şekeri, tansiyon ve kolesterol düzeylerinin kontrol altında tutulması diyabetik retinopatinin gelişimini yavaşlatabilir.
• Düzenli göz muayenesi yaptırmak, erken teşhis ve tedavi için kritiktir. Özellikle diyabet tanısı konulduktan sonra yılda en az bir kez göz muayenesi yaptırmak önemlidir.

Diyabetik Retinopati Erken Tanının Önemi:

Diyabetik retinopati genellikle erken aşamalarında belirti vermeyebilir, bu nedenle düzenli göz muayeneleri önemlidir. Erken tanı ve müdahale, kalıcı görme kaybını önleyebilir.

Diyabete bağlı göz hastalıkları, Şeker hastalığının gözü etkilemesi

Diyabete bağlı göz hastalıkları, uzun süre diyabetin ya da yüksek kan şekeri seviyelerinin gözdeki damarlar üzerinde oluşturduğu hasar nedeniyle gelişir. Diyabetin kontrolsüz bırakılması, retina, göz merceği ve optik sinir gibi kritik yapılar üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. İşte diyabete bağlı olarak en sık görülen göz hastalıkları:

1. Diyabetik Retinopati

• Nedir? Diyabetik retinopati, diyabetin retina damarlarında hasara yol açması sonucu gelişen bir hastalıktır. Retina, gözün arkasında ışığı algılayan dokudur ve bu hastalık görme kaybına neden olabilir.
• Belirtiler: Uçuşan cisimler (floaters), bulanık görme, karanlık bölgeler veya görme kaybı.
• Tedavi: Lazer fotokoagülasyon, anti-VEGF enjeksiyonları, vitrektomi.

2. Diyabetik Makula Ödemi

• Nedir? Makula, merkezi görmeden sorumlu retina bölgesidir. Diyabetik makula ödemi, retina damarlarının sızdırması sonucu makulada sıvı birikmesiyle oluşur. Görme keskinliğinde ciddi azalmaya yol açabilir.
• Belirtiler: Bulanık görme, merkezi görme kaybı, düz çizgilerin dalgalı görünmesi.
• Tedavi: Anti-VEGF enjeksiyonları, lazer tedavisi.

3. Katarakt

• Nedir? Katarakt, göz merceğinin bulanıklaşması sonucu ortaya çıkar ve diyabet hastalarında katarakt gelişme riski daha yüksektir. Göz merceği şeffaf yapısını kaybederek ışığın doğru şekilde retinaya ulaşmasını engeller.
• Belirtiler: Bulanık veya puslu görme, ışığa karşı hassasiyet, düşük ışıkta net görememe.
• Tedavi: Katarakt ameliyatı ile bulanık mercek çıkarılır ve yapay göz içi lens yerleştirilir.

4. Glokom

• Nedir? Glokom, göz içi basıncının artması sonucu optik sinirin hasar görmesiyle ortaya çıkar. Diyabet, glokom gelişimi için bir risk faktörüdür. Optik sinirin zarar görmesi durumunda periferik (çevresel) görme kaybı yaşanır.
• Belirtiler: Görüş alanında daralma, baş ağrısı, gözde ağrı, bulanık görme.
• Tedavi: İlaçlar, lazer tedavisi, cerrahi müdahale.

5. Retina Dekolmanı

• Nedir? Retina dekolmanı, retina tabakasının gözün arka duvarından ayrılmasıyla oluşur. Diyabetik retinopatide proliferatif evrede oluşan yeni damarlar yırtılıp kanadığında retina dekolmanı meydana gelebilir.
• Belirtiler: Ani ışık çakmaları, uçuşan cisimler, görme alanında karanlık gölgeler veya perdelenme.
• Tedavi: Retina dekolmanı genellikle acil cerrahi müdahale gerektirir.

6. İskemik Optik Nöropati

• Nedir? Diyabet nedeniyle gözdeki kan dolaşımı bozulduğunda, optik sinire yeterli kan gitmediği durumlarda iskemik optik nöropati gelişebilir. Bu durum ani ve kalıcı görme kaybına neden olabilir.
• Belirtiler: Aniden gelişen görme kaybı, genellikle tek gözde.
• Tedavi: Bu durumun kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, diyabetin ve kan basıncının kontrol altında tutulması, riskleri azaltır.

7. Göz kas felçleri, paralitik şaşılıklar

• Nedir? Diyabet nedeniyle tıkanan küçük damarların beslediği kasların ve bu kasları yöneten sinirlerin beslenememesine bağlı göz kaslarının işlevlerinin zayıflaması ya da yokolmasıdır.
• Belirtiler: Çift görme, gözlerde kayma, gözün bazı yönlere hareketlerinin kısıtlanması.
• Tedavi: Diyabetin ve kan basıncının kontrol altında tutulması, riskleri azaltır. 6 ay takip sonrası devam ederse cerrahi uygulanabilir.

Diyabetik Retinopatinin Önlenmesi

Diyabetik retinopatinin önlenmesi, diyabet hastalarının göz sağlığını koruması için en önemli tedavidir. Hastalığın gelişimini önlemek ya da yavaşlatmak için uygulanabilecek bazı önemli adımlar şunlardır:

1. Kan Şekeri Kontrolü

• Düzenli Kan Şekeri Takibi: Kan şekerinin sürekli kontrol altında tutulması, retinaya zarar verebilecek yüksek şeker seviyelerinin önlenmesinde büyük rol oynar. HbA1c seviyesinin %7'nin altında tutulması, göz sağlığını korumak açısından kritiktir.
• Beslenme Düzeni: Düşük şekerli, lif açısından zengin bir diyet tercih edilmelidir. Diyabet hastalarına özel diyet planları, göz sağlığını iyileştirebilir.

2. Tansiyon ve Kolesterol Kontrolü

• Yüksek tansiyon ve kolesterol, retina damarlarına zarar verebilir. Bu nedenle, tansiyonun 140/90 mmHg altında tutulması önemlidir. Ayrıca, kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin düşürülmesi için diyet ve ilaç tedavisi uygulanabilir.

3. Düzenli Göz Muayeneleri

• Diyabetik hastalar, yılda en az bir kez kapsamlı bir göz muayenesi yaptırmalıdır. Erken aşamada diyabetik retinopati belirtileri fark edilmediğinden, düzenli muayeneler hastalığın ilerlemesini durdurmak için kritik öneme sahiptir.

4. Sigara Kullanımını Bırakmak

• Sigara içmek, kan damarlarını daraltarak retinaya zarar verebilir. Diyabet hastaları için sigarayı bırakmak, retinopati riskini önemli ölçüde azaltır.

5. Fiziksel Aktivite

• Düzenli egzersiz, kan şekeri kontrolünü sağlamada yardımcı olur ve diyabetin komplikasyonlarını azaltır. Fiziksel aktivite, göz sağlığı için de faydalıdır.

6. Dengeli İlaç Kullanımı

• Doktorun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak, hem diyabetin kontrol altına alınmasını sağlar hem de göz sağlığını korur. Kan şekeri düzenleyici ilaçlar, tansiyon ilaçları ve kolesterol düşürücüler, retinopati riskini azaltabilir.

7. Uyku Düzeni ve stress kontrolü

Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu) Nedir?

Sarı nokta yani makula herkeste olan ve keskin ve merkezi görmeyi sağlayan retina bölümüdür. Sarı nokta hastalıkları denildiği zaman onlarca hastalıktan bahsedilir ama özellikle 55 yaş üstü bireylerde görülen ve makulanın hasar görmesi sonucu merkezi görme kaybına yol açan 'Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı' yaygın görülen ve halk arasında en çok bilinen bir retina hastalığıdır. Makula, net ve ayrıntılı görme yeteneğimizi sağlayan retina bölgesidir. Hastalığın ilerlemesi, merkezi görmeyi bozar ve günlük aktiviteleri zorlaştırır. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) olarak da bilinir.

Yaşa Bağlı Sarı Nokta Hastalığının Türleri:

• Kuru Tip Makula Dejenerasyonu: Bu tip, sarı nokta hastalığının en yaygın formudur (hastaların %80'i) ve yavaş ilerler. Retina hücrelerinin yavaşça dejenerasyonuyla makulanın incelmesi sonucu meydana gelir. Retinanın altında biriken drusen adı verilen küçük, sarı birikintiler, görme kaybına neden olur. Kuru tipte hastalar, genellikle yavaş yavaş merkezi görme kaybı yaşarlar ve daha ileri evrelerde ciddi görüş kaybı meydana gelebilir.
• Yaş Tip Makula Dejenerasyonu: Bu tip daha az yaygındır, ancak daha hızlı ve ciddi görme kaybına yol açar. Anormal kan damarları, retina altında büyür ve bu damarlar sızarak makulaya zarar verir. Bu durum, hızlı görme kaybına ve kalıcı hasara neden olabilir. Hasta damarların kanama ve dışarı serum sızdırması görme azlığına yol açar.

Yaşa Bağlı Sarı Nokta Hastalığı Belirtiler:

• Merkezi Görme Kaybı: Sarı nokta hastalığı, özellikle merkezi görmeyi etkiler. Görüşünüzün merkezinde bulanıklık, koyu bir leke veya boşluklar hissedebilirsiniz.
• Düz Çizgilerin Eğri Görünmesi: Makula bozulması nedeniyle düz çizgiler dalgalı veya eğri görülebilir.
• Renk Algısında Bozulma: Renkler daha solgun ve az belirgin görünebilir.
• Yavaş Görme Kaybı: Kuru tip makula dejenerasyonu genellikle yavaş ilerlerken, ıslak tip aniden gelişebilir.

Sarı Nokta Hastalığının Nedenleri ve Risk Faktörleri:

• Yaş: 50 yaş ve üzeri kişilerde risk artar.
• Genetik Faktörler: Ailede sarı nokta hastalığı öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
• Sigara Kullanımı: Sigara içenlerde hastalık riski iki kat artar.
• Obezite ve Hipertansiyon: Bu durumlar, sarı nokta hastalığı gelişimini hızlandırabilir.
• Güneşe Maruz Kalma: Uzun süreli UV ışınlarına maruz kalmak retina hasarına yol açabilir.

Yaşa Bağlı Sarı Nokta Hastalığı Tedavi Yöntemleri:

• Anti-VEGF Enjeksiyonları: Yaş tip makula dejenerasyonunda, anormal kan damarlarının büyümesini durdurmak için göz içi enjeksiyonlarla yapılan tedavidir. Anti-VEGF (vasküler endotelyal büyüme faktörü inhibitörleri) ilaçları, kan damarlarının sızmasını ve büyümesini engelleyerek görme kaybını yavaşlatır.
• Vitamin ve Mineral Takviyeleri: Kuru tip makula dejenerasyonu için yapılan çalışmalar, belirli vitaminlerin (C ve E vitamini, beta karoten, çinko ve bakır) ilerlemeyi yavaşlattığını göstermektedir. AREDS adı verilen vitamin ve mineral takviyeleri, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
• Fotodinamik Terapi: Islak tipte kullanılan bu tedavi yönteminde, damarları kapatmak için ışığa duyarlı bir ilaç ve lazer kombinasyonu kullanılır.

Önleyici Tedbirler:

• Dengeli Beslenme: Lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar açısından zengin besinler tüketmek (ıspanak, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler) göz sağlığına katkıda bulunabilir. Omega 3 kullanımın artması, ceviz/keten tohumu/brokoli gibi antioksidan gıdalardan zengin diyet, katı yağlar yerine zeyinyağı, kırmızı et yerine beyaz et tercihi önerilir.
• Sigara Bırakma: Sigara içmek, makula dejenerasyonunu hızlandırır. Sigarayı bırakmak, riskleri büyük ölçüde azaltır.
• Güneş Gözlüğü Kullanımı: UV ışınlarına maruz kalmayı en aza indirmek için dışarıda UV korumalı güneş gözlüğü kullanmak retina sağlığı için önemlidir.

İlerleme ve Prognoz:

Sarı nokta hastalığı, özellikle yaşa bağlı makula dejenerasyonu ilerleyici bir durumdur. Kuru tip yavaş ilerlerken, yaş tip çok daha hızlı ilerleyebilir ve ciddi görme kaybına neden olabilir. Erken teşhis, tedavinin başarısı için büyük öneme sahiptir.

Retina damar tıkanıklıkları, retinal ven ve arter tıkanıklıkları

Retina damar tıkanıklıkları, retinada bulunan kan damarlarının çeşitli nedenlerle tıkanması sonucu gelişen göz hastalıklarıdır. Bu durum, gözdeki kan dolaşımını engeller ve retina dokusuna yeterli oksijen ve besin ulaşmadığında ciddi görme kayıplarına yol açabilir. Sinir hücreleri oksijensizliğe çok dayanıksızdır ve damar tıkanıklığı kısa sürede açılmazsa retinal hasar oluşarak görme bozukluklarına yol açar. İki ana türü vardır:

1. Santral Retina Ven Tıkanıklığı (CRVO)

• Nedir? Santral retina ven tıkanıklığı, retinadan çıkan ana damar olan santral retinal venin tıkanmasıyla oluşur. Bu tıkanıklık, retina damarlarının kan sızdırmasına ve retina dokusunda şişmeye neden olur.
• Belirtiler: Ani ve ağrısız görme kaybı, bulanık görme, gözde kanama.
• Risk Faktörleri: Yüksek tansiyon, diyabet, glokom,kolestrol, kan hastalıkları ve ileri yaş.
• Tedavi: Anti-VEGF enjeksiyonları, lazer tedavisi ve kortikosteroid enjeksiyonları ile tedavi edilir. Tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına neden olabilir.

2. Santral Retina Arter Tıkanıklığı (CRAO)

• Nedir? Santral retina arter tıkanıklığı, retina hücrelerine oksijen sağlayan ana arterin tıkanmasıyla meydana gelir. Bu durum, retinaya kan akışının durmasına ve ani görme kaybına neden olur.
• Belirtiler: Ani ve genellikle ağrısız görme kaybı, bazen görme alanında karanlık bölgeler.
• Risk Faktörleri: Kardiyovasküler hastalıklar, damar sertliği, hipertansiyon, diyabet, kolesterol yüksekliği.
• Tedavi: Tedavi acil müdahale gerektirir, ancak birçok durumda kalıcı görme kaybı yaşanabilir. Göz içi basıncını düşüren tedaviler uygulanabilir. Son dönemlerde hiperbarik oksijen tedavileri uygulanmaktadır.

3. Retina Ven Dal Tıkanıklığı (BRVO)

• Nedir? Retina ven dal tıkanıklığı, retinanın daha küçük damarlarından birinin tıkanmasıyla oluşur. Bu tıkanıklık, kanın retinadan çıkmasını engeller ve retina dokusunda şişmeye neden olur.
• Belirtiler: Görüşte karanlık bölgeler veya bulanık görme, gözde uçuşan cisimler (floaters).
• Risk Faktörleri: Yüksek tansiyon, diyabet, glokom, sigara kullanımı.
• Tedavi: Lazer tedavisi, anti-VEGF enjeksiyonları ve kortikosteroidler.

4. Retina Arter Dal Tıkanıklığı (BRAO)

• Nedir? Retina arter dal tıkanıklığı, retinanın küçük arterlerinden birinin tıkanmasıyla oluşur. Bu durum, tıkanan damarın beslediği retina bölgesinde kan akışının durmasına neden olur.
• Belirtiler: Ani ve ağrısız görme kaybı, genellikle görüş alanının bir bölümünde kayıp.
• Risk Faktörleri: Ateroskleroz (damar sertliği), diyabet, yüksek tansiyon.
• Tedavi: Tedavi genellikle sınırlıdır ve çoğu durumda kalıcı görme kaybı yaşanabilir. Göz içi basıncını düşüren tedaviler, gözdeki kan akışını yeniden sağlamak için uygulanır.

Retina Damar Tıkanıklıklarının Genel Risk Faktörleri:

• Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
• Diyabet
• Kolesterol yüksekliği
• Sigara kullanımı
• Glokom
• Ateroskleroz (damar sertliği)
• Kan pıhtılaşmasını arttıran bazı kan hastalıkları

Tedavi ve Önleme:

• Anti-VEGF Enjeksiyonları: Retinadaki anormal damar gelişimini durdurur ve sıvı birikmesini engeller.
• Lazer Tedavisi: Kan sızmasını önlemek için lazer kullanılarak tıkanmış damarlar tedavi edilir.
• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Retinada iltihaplanma ve şişliği azaltır.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Yüksek tansiyon, diyabet ve kolesterol gibi hastalıkların kontrol altına alınması, retina damar tıkanıklıklarını önlemek için önemlidir.

Sarı nokta hastalığında göze sürekli iğnemi yapılacak?

Retina damar tıkanıklıkları, genellikle ani ve ciddi görme kayıplarına yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi, kalıcı hasarın önlenmesi açısından büyük önem taşır.

Sarı nokta hastalığı (Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu - YBMD) tedavisinde, göz içi enjeksiyonlar, özellikle yaş tip hastalığın tedavisinde sıklıkla kullanılır. Bu enjeksiyonlar, anormal kan damarlarının büyümesini engelleyen anti-VEGF ilaçlarını içerir ve retina altındaki sıvı birikimini azaltarak görme kaybını yavaşlatır.

Göze Sürekli İğne Yapılacak mı?

Tedavide kullanılan enjeksiyonlar genellikle düzenli aralıklarla uygulanır, çünkü ilaçların etkisi sınırlı bir süre boyunca devam eder. Tedavi, hastalığın ilerleme hızına, tedaviye verilen yanıta ve göz doktorunun değerlendirmesine bağlı olarak değişebilir. Başlangıçta ayda bir kez enjeksiyon yapılabilir ve bu süre zarfında tedavinin etkinliği gözlenir. Eğer tedavi başarılı olursa, enjeksiyon sıklığı doktorun kararına göre seyrekleştirilebilir. Bu süreyi bazı hastalarda 4 aya kadar uzatabiliyoruz. Ama şunu unutmamanız gerekir: Sarı nokta hastalığından dolayı gözüne onlarca hatta belki 100 defa enjeksiyon yaptığımız hastalarda olabiliyor. Bazı hastalarda ise birkaç enjeksiyon yetiyor. Bu hastalığın çeşidine, seyrine ve birçok değişkene bağlıdır.

Anti-VEGF Tedavisi Süreci:

1. İlk Dönem: Genellikle ayda bir enjeksiyon yapılır.
2. Tedaviye Yanıt Verme Durumu: Eğer hastanın görmesi düzelir veya stabilize olursa, enjeksiyon aralıkları uzatılabilir (örneğin, iki veya üç ayda bir).
3. Uzun Süreli Takip: Bazı hastalarda, tedavi sürekli hale gelebilir; ancak her hasta için tedavi süreci farklı olabilir. İlaçların etkisi kısa süreli olduğu için hastalığın ilerlememesi adına düzenli enjeksiyon gerekebilir.

Tedavi süreci, hastalığın ilerleme hızına ve her bireyin tedaviye verdiği yanıta göre şekillendiği için, doktorunuzun önerilerine uymak ve düzenli göz kontrollerine gitmek çok önemlidir. Lütfen takip ve tedavilerinizi aksatmayın.

Sarı noktada zar (Epiretinal membran)

Epiretinal membran (ERM), makula üzerinde ince bir zar oluşumudur. Bu zar, genellikle yaşla birlikte gelişir ve makulanın yüzeyinde ince bir tabaka halinde oluşur. Makula, sarı nokta olarak bilinen retina bölgesidir ve merkezi görmeden sorumludur. Epiretinal membran, bu bölgedeki görme işlevlerini etkileyerek bulanık görme, görmede dalgalanma veya çarpık görmeye yol açabilir.

Epiretinal Membran ve Sarı Nokta Hastalığı İlişkisi:

• Oluşum Mekanizması: Epiretinal membran, genellikle retinada meydana gelen küçük bir hasarın veya travmanın ardından gelişir. Vücut bu hasarı onarmaya çalışırken, retina yüzeyinde yeni bir zar (membran) oluşabilir. Bu zar, makulanın üzerinde gerilim yaratır ve görme bozukluğuna neden olur. Gerilim yaratan bu ar başlangıçta inceyken bir belirtiye yol açmayabilir. Ama zamanla sarı noktayı çekiştirerek şeklini boar ya da kalınlaşarak sarı noktaya ulaşan ışığı ve dolayısıyla görmeyi azaltır.
• Belirtiler: Görüntülerin çarpık, dalgalı veya bulanık görünmesi, merkezi görmede bozulma ve görme keskinliğinde azalma. Epiretinal membran genellikle yavaş ilerler ve erken evrelerde çok az belirti verir. Ancak ilerledikçe makula üzerindeki gerilim artar ve görme sorunları belirginleşir.

Tedavi:

• İzleme: Hafif vakalarda, görme bozukluğu çok ciddi değilse, düzenli izlem ile takip edilebilir.
• Cerrahi Müdahale (Vitrektomi): Epiretinal membran belirgin görme kaybına yol açarsa, vitrektomi adı verilen cerrahi bir işlem ile zar çıkarılabilir. Cerrahi müdahale ile makula üzerindeki zar soyularak görme fonksiyonu iyileştirilmeye çalışılır. Bu tecrübe gerektiren ve bir vitreoretinal cerrahın yapabileceği bir ameliyattır.

Epiretinal membran, genellikle ileri yaşta veya gözde başka hastalıkların (diyabetik retinopati, retina yırtıkları vb.) sonucu olarak ortaya çıkabilir. Tedavi, zarın kalınlığına ve hastanın görme kaybının derecesine bağlı olarak değişir.

Makula deliği (Maküler Hol)

Retina üzerindeki makula bölgesinde (sarı nokta) oluşan küçük bir yırtık veya deliktir. Makula, merkezi görmeden sorumlu retina bölgesidir ve ayrıntılı görme yeteneğimizin merkezindedir. Makula deliği, bu merkezi görüşü ciddi şekilde etkileyebilir ve zamanla ilerleyerek görme kaybına yol açabilir.

Makula Deliği Neden Oluşur?

• Vitreus Çekilmesi: Yaşla birlikte, gözün içindeki jel benzeri madde olan vitreus sıvısı küçülmeye ve retinadan ayrılmaya başlar. Bu ayrılma sırasında vitreus, makulayı çekebilir ve bir yırtık veya delik oluşturabilir.
• Göz Yaralanmaları: Gözde travma veya yaralanmalar, makula bölgesinde delik oluşumuna neden olabilir.
• Retina Hastalıkları: Diğer retina hastalıkları veya retina dekolmanları da makula deliğine yol açabilir.
• İdiopatik: Bazen hiçbir belirgin neden olmadan da makula deliği oluşabilir, özellikle ileri yaşlarda.

Makula Deliği Belirtileri:

• Merkezi Görme Kaybı: Görüşün ortasında bulanık veya karanlık bir nokta oluşur. Bu genellikle ilk fark edilen belirtidir.
• Düz Çizgilerin Eğri Görülmesi: Makula bölgesindeki yapısal değişiklikler nedeniyle düz çizgiler dalgalı veya eğri görünür.
• Detaylı Görmede Zorluk: Küçük yazıları okumakta, yüzleri tanımakta veya ince ayrıntıları görmekte zorlanabilirsiniz.

Makula Deliği Evreleri:

Makula delikleri üç evrede gelişir:

1. Evre 1: Yalnızca hafif bir merkezi görme kaybı yaşanır. Delik tam oluşmamıştır.
2. Evre 2: Delik tam anlamıyla oluşur ve merkezi görme belirgin şekilde bozulur.
3. Evre 3: Delik büyüyerek makulanın büyük bir bölümünü etkiler ve ciddi merkezi görme kaybı meydana gelir.

Makula Deliği Tedavisi:

• Vitrektomi: Makula deliği tedavisinde en yaygın cerrahi yöntem vitrektomi ameliyatıdır. Bu işlemde, göz içindeki vitreus jeli çıkarılır ve yerine gaz balonu enjekte edilir. Gaz balonu, makula deliğini kapatmak için retinaya baskı uygular ve deliğin kapanmasını sağlar.
• Gaz Balonu: Ameliyat sonrası hastanın başını belirli bir pozisyonda tutması gerekebilir. Gaz balonu zamanla göz içinde emilir ve göz sıvısıyla yer değiştirir.
• İyileşme Süreci: Ameliyat sonrası görme iyileşmesi birkaç ay sürebilir. Bazı vakalarda tam iyileşme sağlanamayabilir, ancak görme kaybı genellikle azalır.

Makula Deliği ile İlgili Riskler:

• Yaş: Makula deliği genellikle 60 yaş üstü bireylerde daha sık görülür.
• Göz Yaralanmaları: Geçmişte göz yaralanması yaşamış olan kişilerde risk artar.
• Diğer Gözde Makula Deliği: Bir gözde makula deliği oluştuysa, diğer gözde de gelişme riski vardır.

Makula deliği ciddi bir durumdur, ancak erken teşhis ve tedavi ile merkezi görme kaybı durdurulabilir veya iyileştirilebilir.

Vitrektomi, Pars plana vitrektomi, vitreoretinal cerrahi ameliyatları

Vitrektomi ameliyatı, gözün içindeki jel benzeri madde olan vitreus jelinin çıkarıldığı bir cerrahi işlemdir. Vitreus, retinanın önünde yer alır ve bazı göz hastalıklarında vitreusun çıkarılması gerekebilir. Bu ameliyat, genellikle retina hastalıkları ve ciddi göz sorunları için uygulanır. Vitrektomi sayesinde gözün iç yapıları cerrahi olarak tedavi edilebilir, retina onarılabilir ve göz içi kanamalar temizlenebilir.

Vitrektomi Ameliyatı Ne İçin Yapılır?

Vitrektomi, genellikle aşağıdaki göz sorunlarının tedavisinde kullanılır:

1. Retina Dekolmanı: Retina tabakasının yerinden ayrılması durumunda retina tekrar yerine sabitlenir.
2. Makula Deliği: Makula deliği onarımı için vitreus çıkarılarak deliğin kapanması sağlanır.
3. Diyabetik Retinopati: Diyabetik retinopatiye bağlı kanamalar ve anormal damarların temizlenmesi için yapılır.
4. Göz İçi Kanamalar: Göz içi kanamaların temizlenmesi ve görme fonksiyonunun yeniden sağlanması.
5. Retina Yırtıkları: Vitreus jeli retina üzerinde çekiş yaparak yırtılmalara neden olabilir. Vitrektomi ile bu çekiş azaltılır.
6. Göz Travmaları: Göz yaralanmaları sonucu göz içindeki dokuların onarımı gerekebilir.

Vitrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Vitrektomi genellikle aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

• Anestezi: Ameliyat, genellikle lokal anestezi altında yapılır. Bu, hastanın uyanık olduğu ancak göz bölgesinin uyuşturulduğu bir durumdur. Bazı durumlarda genel anestezi de kullanılabilir. Heyecanlı ve endişeli hastalara sakinleştirici verilebilir.
• Vitreusun Çıkarılması: Cerrah, gözde çok küçük kesiler yapar ve bu kesilerden vitreus jelini çıkarır. Vitreus jeli çıkarıldıktan sonra, retina üzerindeki baskı azalır ve retina onarımı yapılabilir.
• Gaz veya Silikon Enjeksiyonu: Vitreusun çıkarıldığı alanı doldurmak için göz içine steril bir sıvı, hava veya gaz enjekte edilebilir. Bu gaz veya sıvı, retinanın düzgün bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur. Makula deliği veya retina dekolmanı tedavisinde gaz balonu kullanılarak retina yerine sabitlenir.
• İyileşme Süreci: Ameliyat sonrası göz, birkaç hafta içinde iyileşir. Eğer gaz balonu kullanıldıysa, hastanın başını belirli pozisyonlarda tutması gerekebilir. Bu süreçte görme keskinliği yavaş yavaş geri dönebilir.

Vitrektomi Riskler ve Yan Etkiler:

• Enfeksiyon riski: Her cerrahi işlemde olduğu gibi enfeksiyon riski bulunur.
• Katarakt gelişimi: Vitrektomi sonrası bazı hastalarda katarakt gelişebilir.
• Retina dekolmanı: Nadiren vitrektomi sonrası retina dekolmanı oluşabilir.
• Göz içi kanamalar: Ameliyat sırasında veya sonrasında göz içinde kanama meydana gelebilir.

Vitrektomi İyileşme Süreci ve Takip:

Ameliyat sonrası gözde bulanıklık ve rahatsızlık olabilir, ancak bu durum zamanla düzelir. Göz damlaları, enfeksiyonu önlemek ve gözün iyileşme sürecini hızlandırmak için kullanılır. Düzenli doktor kontrolleri ile iyileşme süreci takip edilir.

Vitrektomi, retina ve göz içi sorunların tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir. Ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi, ameliyat kararı doktor tarafından hastanın durumuna göre değerlendirilir.

Hipertansiyona bağlı göz hastalıkları nedir? Hipertansif retinopati

Yüksek tansiyon (hipertansiyon), uzun vadede gözde ciddi sorunlara yol açabilir. Yüksek tansiyon, gözdeki kan damarlarına zarar vererek görme yetisini etkileyebilir. Hipertansiyonun göz üzerindeki başlıca etkileri şunlardır:

• Retina Kan Damarlarında Daralma ve Sertleşme:

• Gözdeki küçük kan damarları yüksek kan basıncına maruz kaldığında daralabilir ve sertleşebilir. Bu durum, retina dokusunun yeterince oksijen ve besin alamamasına neden olabilir.

• Kanama ve Sızıntı:

• Yüksek tansiyon nedeniyle retina damarları zarar gördüğünde kanama ve sıvı sızıntıları meydana gelebilir. Bu, retina ödemine (şişme) yol açabilir.

• Optik Sinir Hasarı:

• Hipertansiyon, optik sinire zarar verebilir ve görme kaybına yol açabilir. Bu durum, kan akışının sinire yeterli düzeyde ulaşamaması sonucunda gelişir.

• Retinal Damar Tıkanıklığı:

• Hipertansiyon, retina damarlarının tıkanmasına neden olabilir. Bu tıkanıklıklar, retina dokusuna yeterli kan ulaşmamasına ve görme kaybına yol açabilir.

Hipertansif Retinopati Nedir?

Hipertansif retinopati, yüksek tansiyonun retinada neden olduğu hasarları tanımlayan bir durumdur. Retina, gözün arka kısmında yer alan ve görme sürecinde önemli rol oynayan bir doku tabakasıdır. Hipertansiyon, retina damarlarına zarar verdiğinde, bu durum hipertansif retinopati olarak adlandırılır.

Hipertansif Retinopatinin Evreleri:

Hipertansif retinopati genellikle dört evrede sınıflandırılır:

• Evre 1 (Hafif): Retina damarlarında hafif bir daralma ve kalınlaşma görülür. Bu evrede genellikle belirti fark edilmez.
• Evre 2 (Orta): Retina damarlarında daha belirgin daralma ve sertleşme oluşur. Arterler ve venler arasında çaprazlaşma görülebilir (arteriyovenöz çaprazlama).
• Evre 3 (Şiddetli): Kan damarlarında kanama, sıvı sızıntısı ve pamuk benzeri eksudalar görülmeye başlar. Retina dokusunda ödem gelişebilir. Görme bozukluğu bu evrede belirginleşir.
• Evre 4 (İleri): Optik sinirde şişme (papil ödemi) ve retinanın ciddi şekilde hasar görmesiyle birlikte kalıcı görme kaybı riski artar.

Belirtiler:

• Bulanık görme
• Görme alanında karanlık noktalar
• Ani görme kaybı (ciddi durumlarda)
• Baş ağrısı ve gözlerde basınç hissi

Tedavi:

• Kan Basıncı Kontrolü: Hipertansif retinopati tedavisinin ilk adımı, kan basıncının düşürülmesidir. Yüksek tansiyon kontrol altına alındığında, retina üzerindeki hasar durdurulabilir veya yavaşlatılabilir.
• Göz Muayeneleri: Hipertansif retinopati genellikle belirti vermediği için düzenli göz muayeneleri yapılmalıdır.
• İleri Vakalar: Retina kanamaları veya ödem durumlarında, lazer tedavisi veya göz içi enjeksiyonlar gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir.

Sonuç:

Hipertansiyon, retina damarlarına zarar vererek görme kaybına yol açabilecek ciddi bir durumdur. Hipertansif retinopati, bu durumun retinada oluşturduğu hasarları tanımlar ve özellikle kontrolsüz hipertansiyon durumunda ciddi sonuçlar doğurabilir. Erken teşhis ve kan basıncının kontrol altına alınması, bu hastalığın ilerlemesini durdurmak veya yavaşlatmak açısından kritiktir.

Tavuk Karası Hastalığı, Gece Körlüğü (Retinitis Pigmentosa)

Genetik geçişli ve ilerleyici bir göz hastalığıdır. Halk arasında tavuk karası olarak da bilinir, çünkü bu hastalığa sahip kişiler, özellikle gece veya düşük ışık koşullarında görme yeteneklerini kaybederler. Hastalık, retina adı verilen ve görme işlevi için kritik olan gözün arka kısmındaki hücrelerin yavaş yavaş bozulmasıyla karakterizedir.

Retinitis Pigmentosa Nedir?

Retinitis Pigmentosa (RP), retina hücrelerinin, özellikle ışığa duyarlı hücrelerin (fotoreseptörlerin) kaybına neden olan genetik bir hastalıktır. Rod hücreleri (çubuk hücreleri) gece görüşü ve çevresel görme için, koniler ise renkli ve ayrıntılı görüş için gereklidir. Retinitis Pigmentosa genellikle ilk olarak rod hücrelerini etkiler ve bu nedenle gece körlüğü ilk belirti olabilir.

Retinitis Pigmentosa'nın Belirtileri:

• Gece Körlüğü: Hastalığın erken evresinde, özellikle düşük ışıkta görme yetisi azalır.
• Tünel Görüşü: Hastalık ilerledikçe çevresel görüş kaybolur ve yalnızca merkezi görüş kalır.
• Renk Körlüğü: Hastalığın ileri evrelerinde renkleri ayırt etme yetisi azalabilir.
• Görme Alanı Daralması: Görme alanı giderek daralır, bu duruma "tünel görüşü" denir.
• Görme Keskinliğinde Azalma: İleri aşamalarda, merkezi görüş de bozulabilir ve görme keskinliği azalır.

Retinitis Pigmentosa Hastalığın İlerlemesi:

Retinitis Pigmentosa genellikle yavaş ilerleyen bir hastalıktır ve belirtiler çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Ancak, bazı vakalarda hastalık daha hızlı ilerleyebilir ve genç yaşlarda ciddi görme kaybına yol açabilir. Genetik çeşitliliğe bağlı olarak, hastalığın ilerleme hızı ve ciddiyeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Retinitis Pigmentosa'nın Nedenleri:

Retinitis Pigmentosa, çoğunlukla genetik bir hastalıktır. Bu hastalığa yol açan genetik mutasyonlar, fotoreseptör hücrelerinin işlevini bozar. Hastalık, otozomal dominant, otozomal resesif veya X'e bağlı resesif kalıtımla geçebilir. Genetik yatkınlığı olan kişilerde hastalığın belirtileri ortaya çıkar.

Retinitis Pigmentosa Tedavi Yöntemleri:

Retinitis Pigmentosa'nın şu anda kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları yönetmeye yönelik çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur:

1. Gen Tedavisi: Araştırma aşamasında olan gen tedavileri, hasarlı genlerin değiştirilmesiyle hastalığın ilerlemesini durdurmayı amaçlar.
2. Biyonik Göz: Biyonik göz implantları, görme yetisini kaybetmiş kişilere sınırlı bir görme yetisi kazandırabilir.
3. Antioksidan Takviyeleri: Araştırmalar, bazı vitaminlerin (özellikle A vitamini) ve antioksidanların hastalığın ilerlemesini yavaşlatabileceğini göstermiştir.
4. Görme Yardımcıları: Retinitis Pigmentosa'nın ilerleyen evrelerinde, hastalar görme yardımcıları kullanarak günlük yaşamlarını sürdürebilirler.
5. Kök Hücre Tedavisi: Henüz araştırma aşamasında olan kök hücre tedavileri, retinadaki hasarlı hücreleri yenilemeyi hedefler.

Günlük Yaşamda Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Işık Koşullarına Dikkat Etmek: Gece körlüğü nedeniyle hastaların yeterli aydınlatma altında olmaları önemlidir.
• Görme Alanını Korumak: Hastalar, güvenli bir şekilde yürüyüş yaparken geniş açılı gözlükler veya yardımcı teknolojiler kullanabilirler.
• Düzenli Göz Muayeneleri: Hastalığın ilerleyişini izlemek için düzenli göz muayeneleri yapmak önemlidir.

Retina hastalıklarında kök hücre tedavisi

Hastaların ilerleyen görme kaybına rağmen yaşam kalitesini artırmalarına yardımcı olacak gelişen tedavi yöntemleri üzerine çalışmalar devam etmektedir.

Retina hastalıklarında kök hücre tedavisi, son yıllarda büyük umut vaat eden bir tedavi yaklaşımıdır. Retina, ışığı algılayarak beyne görme sinyalleri gönderen önemli bir doku tabakasıdır. Retina hücrelerinin hasar görmesi, ciddi görme kaybına veya körlüğe yol açabilir. Kök hücre tedavisi, hasar görmüş retina hücrelerini onarmayı ve hatta yenilemeyi hedefleyen bir tedavi yöntemidir.

Kök Hücre Tedavisinin Amacı:

Retina hastalıklarında kök hücre tedavisi, retina hücrelerinin işlevlerini geri kazandırmak için kök hücrelerin kullanılmasını amaçlar. Hasar gören retina hücreleri kendilerini doğal olarak yenileyemez; bu nedenle, kök hücrelerin retinaya nakledilmesiyle bu hücrelerin yerine sağlıklı hücreler geçmesi sağlanabilir.

Retina Hastalıklarında Kök Hücre Tedavisinin Uygulandığı Alanlar:

1. Retinitis Pigmentosa (Tavuk Karası): Genetik kaynaklı bu hastalıkta fotoreseptör hücrelerinin kaybı görülür. Kök hücreler, retinada hasar görmüş hücrelerin yerine geçebilir.
2. Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD): Makula bölgesindeki hücrelerin bozulmasıyla ortaya çıkan bu hastalıkta kök hücre tedavisi, makula bölgesindeki hücrelerin yenilenmesi amacıyla kullanılabilir. Henüz tam anlamıyla kullanımda değildir.
3. Diyabetik Retinopati: Diyabetin neden olduğu retina hasarlarının tedavisinde kök hücreler, hasar gören damarları ve retina hücrelerini onarmak için kullanılabilir. Henüz tam anlamıyla kullanımda değildir.

Kök Hücre Tedavisinde Kullanılan Hücre Türleri:

• Embriyonik Kök Hücreler (ESC): Embriyonik kök hücreler, farklı hücre türlerine dönüşebilme yeteneğiyle retinanın fotoreseptör hücreleri veya pigmentli epitel hücreleri gibi spesifik hücre türlerini oluşturmak için kullanılabilir.
• İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücreler (iPSC): iPSC'ler, yetişkin hücrelerin yeniden programlanmasıyla elde edilen kök hücrelerdir. Bu hücreler, hastanın kendi hücrelerinden türetilebildiği için bağışıklık reddi riskini azaltır.
• Mezenkimal Kök Hücreler: Bu hücreler, bağ dokusundan türetilir ve retina dokusunda onarıcı etkiler gösterebilir.

Kök Hücre Tedavi Süreci ve Yöntemler:

• Kök Hücre Nakli: Kök hücreler, laboratuvar ortamında özel olarak üretilip retina üzerine enjekte edilerek nakledilir. Bu hücreler, retina üzerindeki hasarlı bölgelere giderek orada yeni hücreler oluşturmaya başlar.
• Fotoreseptör Hücre Rejenerasyonu: Kök hücreler, fotoreseptör hücrelerine (çubuk ve koni hücreleri) dönüşerek ışık algılama işlevini yeniden kazandırabilir.
• Pigmentli Epitel Hücre Onarımı: Retina pigmentli epitel (RPE) hücreleri de kök hücrelerle yenilenebilir. Bu hücreler, retina fotoreseptörlerinin sağlıklı işlevlerini sürdürebilmesi için kritik öneme sahiptir.

Kök Hücre Güncel Durum ve Araştırmalar:

Kök hücre tedavisi halen deneysel bir aşamadadır, ancak klinik çalışmalarda umut verici sonuçlar elde edilmektedir. Bazı hastalarda görme yetisinde iyileşme sağlanmıştır, ancak tedavi tüm hastalar için kesin çözüm sağlamamaktadır. Bu nedenle, tedavi yöntemleri üzerindeki araştırmalar devam etmektedir.

Kök Hücre Avantajları:

• Görme Fonksiyonunun Yeniden Kazandırılması: Kök hücreler sayesinde hasar gören retina hücreleri onarılabilir ve görme fonksiyonu geri kazanılabilir.
• Kalıtsal Hastalıklarda Tedavi Potansiyeli: Genetik retina hastalıklarında kalıcı tedavi olasılığı sunar.

Kök Hücre Riskler ve Zorluklar:

• Bağışıklık Reddi: Özellikle embriyonik kök hücrelerin kullanımında, hastanın vücudunun bu hücreleri reddetme olasılığı vardır.
• Yanlış Hücre Gelişimi: Kök hücrelerin doğru hücre türüne dönüşmeyip kontrolsüz büyüme (örneğin tümör gelişimi) riski vardır.

Sonuç:

Kök hücre tedavisi, retina hastalıkları için umut vaat eden bir tedavi seçeneğidir. Ancak, bu tedavi yöntemi hala gelişme aşamasındadır ve tüm hastalar için uygulanabilir hale gelmesi için daha fazla araştırma gerekmektedir. Retinitis Pigmentosa, yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve diyabetik retinopati gibi ciddi retina hastalıkları olan kişiler için kök hücre tedavisi, gelecekte görme kaybını durdurma veya iyileştirme açısından önemli bir çözüm sunabilir.

Bu tedavi hakkında daha fazla bilgi almak ve güncel gelişmeleri takip etmek için uzman bir göz doktoruna başvurmak önemlidir.

Vücuttaki hastalıklar gözden anlaşılır mı? Vücuttaki hastalıkların retina bulguları nelerdir?

Evet, vücuttaki bazı hastalıklar gözde, özellikle retinada görülen bulgularla tespit edilebilir. Göz, vücuttaki birçok hastalığın yansımasını gösteren bir organdır çünkü gözdeki damarlar, vücuttaki genel dolaşım sistemini yansıtır. Göz doktorları, kapsamlı bir göz muayenesi ile retinada bu hastalıkların bulgularını fark edebilirler. İşte bazı hastalıkların gözde görülen retina bulguları:

1. Diyabet (Diyabetik Retinopati), şeker hastalığına bağlı retina bulguları

• Retina Bulguları: Diyabetin retina üzerindeki etkisi, diyabetik retinopati olarak bilinir. Retinadaki küçük kan damarları zarar görerek sızıntı yapar, kanamalar ve sıvı birikmesi (ödem) oluşabilir. Bu durum, görme kaybına neden olabilir.
• Belirtiler: Görme alanında koyu lekeler, bulanık görme, ani görme kaybı.

2. Yüksek Tansiyon (Hipertansif Retinopati)

• Retina Bulguları: Yüksek tansiyon, retinadaki kan damarlarının daralmasına, kalınlaşmasına ve sertleşmesine yol açabilir. İleri vakalarda kanama ve sıvı sızıntıları görülebilir. Hipertansif retinopati, tansiyonun retina üzerindeki etkilerini gösterir.
• Belirtiler: Bulanık görme, görme alanında karanlık noktalar.

3. Anemi

• Retina Bulguları: Anemi vakalarında retina damarları zayıflayabilir ve solgun görünebilir. Anemiye bağlı retinal kanamalar görülebilir.
• Belirtiler: Gözde yorgunluk hissi, solgun retinada belirgin damar yapısı.

4. Multipl Skleroz (MS), Dev Hücreli Arterit

• Retina Bulguları: Multipl skleroz (MS) gibi nörolojik hastalıklar, optik siniri etkileyebilir ve optik nörit denilen göz sinirinde iltihaplanmaya neden olabilir. Retina hasarı olmasa bile, sinir hasarı nedeniyle görme kaybı gelişebilir.
• Belirtiler: Bulanık görme, ani görme kaybı, renklerde solgunluk.

5. Kolesterol Yüksekliği (Retinal Damar Tıkanıklıkları)

• Retina Bulguları: Yüksek kolesterol, retinada retinal damar tıkanıklıklarına neden olabilir. Bu durum, kan akışının durmasıyla görme kaybına yol açabilir.
• Belirtiler: Ani ve ağrısız görme kaybı, retinada solgun damarlar veya tıkanıklıklar.

6. Otoimmün Hastalıklar

• Retina Bulguları: Lupus, Behçet hastalığı gibi otoimmün hastalıklarda retina damarlarında iltihaplanma görülebilir. Bu duruma retinal vaskülit denir. Retina üzerinde beyaz lekeler, kanamalar ve sıvı birikmesi olabilir.
• Belirtiler: Görmede bulanıklık, ışık çakmaları.

7. Böbrek Hastalıkları

• Böbrek yetmezliği olan kişilerde gözde özellikle retina ödemi gelişebilir. Böbrekler vücuttaki sıvı dengesini düzenleyemediğinde, retina dokusunda sıvı birikmesi olabilir. Retina damarlarının yapısı da bozulabilir, bu da görme kaybına neden olabilir.

• Retina Bulguları: Böbrek hastalıkları, gözdeki küçük damarları etkileyebilir ve retina damarlarının sızıntısına, şişmesine neden olabilir.
• Belirtiler: Bulanık görme, retina ödemi, retinada sıvı birikmesi.

8. HIV/AIDS

• HIV pozitif hastalarda, bağışıklık sistemi zayıfladıkça gözdeki retina damarlarında hasar meydana gelebilir. HIV retinopatisi, genellikle retina üzerinde küçük kanamalar ve pamuk benzeri eksudalar şeklinde ortaya çıkar. Daha ileri evrelerde sitomegalovirüs retiniti gibi fırsatçı enfeksiyonlar retinaya zarar verebilir.

• Retina Bulguları: İleri HIV/AIDS hastalarında retinada HIV retinopatisi görülebilir. Bu, küçük kanamalar ve pamuk benzeri eksudaların (beyaz noktalar) retina üzerinde görülmesiyle karakterizedir.
• Belirtiler: Görme kaybı, bulanık görme.

9. Tiroid Hastalıkları (Graves Hastalığı)

• Retina Bulguları: Tiroid hastalıkları, özellikle Graves hastalığı, göz kaslarını ve göz çevresindeki dokuları etkileyerek gözde şişlik ve çift görmeye neden olabilir. Retinada doğrudan bir etkisi olmasa da göz sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
• Belirtiler: Gözde şişme, çift görme.

10. Kalp Hastalıkları

Kalp-damar hastalıkları, gözdeki damarlar üzerinde belirgin bulgular gösterebilir. Kalp krizi veya inme riski yüksek olan kişilerde, retinadaki damarlar daralabilir veya tıkanabilir. Retinal arter tıkanıklıkları, kalp damar hastalıklarının erken belirtisi olabilir. Kalpteki damar tıkanıklığı gözde de benzer etkiler yaratabilir.

• Belirtiler: Ani görme kaybı, tıkanmış retina damarları.
• Tedavi: Kalp-damar hastalığının tedavisi ile birlikte retinal arter tıkanıklıkları cerrahi ya da ilaçla tedavi edilebilir.

11. Sarkoidoz

Sarkoidoz, vücuttaki organlarda ve dokularda küçük iltihaplanma hücrelerinin birikmesine neden olan bir hastalıktır. Bu hastalık gözde de ortaya çıkabilir. Üveit (gözde iltihaplanma) en sık görülen bulgudur ve retina üzerinde kan damarlarında iltihaplanma, sıvı birikmesi ve görme kaybına yol açabilir.

• Belirtiler: Gözde kızarıklık, bulanık görme, ışık hassasiyeti.
• Tedavi: Kortikosteroidler ve diğer immünosupresif ilaçlar iltihaplanmayı azaltabilir.

12. Kanser

Bazı kanser türleri, özellikle lösemi ve lenfoma gibi kan kanserleri, gözde ve retinada belirgin bulgular verebilir. Kanserin retinada yayılması, gözde kanamalar, retina altında sıvı birikimi ve görme kaybına neden olabilir. Ayrıca bazı metastatik kanserler (başka bölgelerden göze sıçrayan kanserler) gözde lezyonlar oluşturabilir.

• Belirtiler: Retina kanamaları, ani görme kaybı, göz içinde kitleler.
• Tedavi: Primer kanserin tedavisine ek olarak, gözdeki belirtiler lazer tedavisi veya cerrahi müdahale ile yönetilebilir.

13. Lyme Hastalığı

Lyme hastalığı, keneler yoluyla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Lyme hastalığı gözde üveit, retinit (retina iltihabı) ve retina damarlarında iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Tedavi edilmediğinde ciddi göz hasarlarına neden olabilir.

• Belirtiler: Gözde ağrı, bulanık görme, ışık hassasiyeti.
• Tedavi: Antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon kontrol altına alınır ve göz hasarları tedavi edilir.

Sonuç:

Birçok sistemik hastalık, gözde, özellikle retinada bulgular verebilir. Göz, vücutta meydana gelen birçok hastalığın erken teşhis edilebileceği bir organ olarak önemli bir role sahiptir. Diyabet, hipertansiyon, anemi, kolesterol yüksekliği, kanser ve otoimmün hastalıklar, retinada görülen değişikliklerle erken teşhis edilebilir. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri, sadece göz sağlığı için değil, genel sağlık durumunun izlenmesi açısından da önemlidir.

Erken teşhis edilen göz ve retina bulguları, altta yatan hastalığın daha etkili tedavi edilmesine olanak tanır ve ciddi komplikasyonları önleyebilir.

Vitreus nedir, ne iş yarar, vitreus hastalıkları nelerdir, tedavisinde ne yapılır?

Vitreus Nedir?

Vitreus, gözün büyük kısmını dolduran jel benzeri, saydam bir yapıdır. Gözün arkasındaki vitreus boşluğu adı verilen bölgeyi doldurur ve gözün şeklini korur. Vitreus, retinanın önünde bulunur ve ışığın gözün arkasındaki retinaya ulaşmasını sağlar. Normalde vitreus, tamamen saydamdır ve net bir görüntü elde edilmesine yardımcı olur.

Vitreusun Görevi:

• Gözün Şeklini Korur: Gözün içini jel kıvamında doldurarak gözün sabit ve yuvarlak şeklini korur.
• Işığın Retinaya Ulaşmasını Sağlar: Vitreus, gözün içindeki saydam ortamlardan biridir ve ışığın düzgün bir şekilde retinaya ulaşmasını sağlar.
• Göz İçindeki Basıncı Dengeler: Göz içi basıncı dengeleyerek gözün sağlıklı işlevini sürdürmesine yardımcı olur.

Vitreusla İlgili Hastalıklar:

• Vitreus Dekolmanı:

• Nedir? Vitreus, yaşla birlikte büzüşmeye ve retinadan ayrılmaya başlar. Bu duruma vitreus dekolmanı denir. Genellikle yaşa bağlı bir süreçtir, ancak ciddi retina hasarlarına neden olabilir.
• Belirtiler: Işık çakmaları, gözde uçuşan cisimler (floaters), ani görme kaybı.
• Tedavi: Çoğu durumda tedavi gerekmez ve vitreus dekolmanı zararsızdır. Ancak retina yırtığı veya dekolmanına neden olursa acil cerrahi müdahale gerekir.

• Vitreus Hemorajisi (Göz İçi Kanama):

• Nedir? Vitreus içinde kanama oluşması durumudur. Diyabetik retinopati, göz travması, retina yırtıkları gibi durumlarda meydana gelebilir.
• Belirtiler: Ani görme kaybı, gözde kanlı bir görünüm veya gözde bulanık görme.
• Tedavi: Kanama küçükse, göz kendi kendine iyileşebilir. Ancak büyük kanamalar vitrektomi ile temizlenir.

• Vitreus Opasitesi (Floaters):

• Nedir? Vitreus içinde oluşan protein yapılarının zamanla bozulmasıyla, gözde yüzen cisimler veya noktalar görülür. Bu duruma floaters denir.
• Belirtiler: Görüş alanında yüzen ipliksi veya leke şeklinde nesneler.
• Tedavi: Hafif vakalar tedavi gerektirmez. Ancak ciddi durumlarda vitrektomi ile vitreus çıkarılarak bu şikayetler azaltılabilir.

• Vitreus Yapışıklıkları (Vitreomaküler Traksiyon Sendromu):

• Nedir? Vitreusun retinadan ayrılırken, makulaya yapışık kalması ve çekme yapması durumu. Bu durum görmeyi ciddi şekilde bozabilir.
• Belirtiler: Merkezi görmede bulanıklık, düz çizgilerin eğri görünmesi.
• Tedavi: Göz içi enjeksiyonlar veya vitrektomi ameliyatı ile tedavi edilebilir.

Vitreus Hastalıklarının Tedavisi:

• Vitrektomi:

• Vitreus jeli gözden tamamen çıkarılır ve göz içine steril bir sıvı, gaz veya silikon yağ yerleştirilir. Bu işlem, retina dekolmanı, makula deliği, vitreus kanaması ve ciddi vitreus dekolmanları gibi durumların tedavisinde kullanılır.

• Göz İçi Enjeksiyonlar:

• Vitreus içinde oluşan hastalıkları tedavi etmek için anti-VEGF veya steroid enjeksiyonları uygulanabilir. Özellikle diyabetik retinopati gibi durumlarda etkili bir tedavi yöntemidir.

Vitreus hastalıklarının tedavisinde cerrahi müdahaleler sıklıkla kullanılır ve görme yetisinin korunması açısından erken tanı önemlidir.