Retina Hastalıkları Teşhis

Retina Hastalıklarının Belirtileri ve Erken Tanı

Retina, gözün arkasında ışığı algılayan ve görme sürecini başlatan önemli bir tabakadır. Retinada meydana gelen herhangi bir hastalık veya hasar, görme kaybına neden olabilir. Bu hastalıkların erken belirtilerini tanımak ve zamanında müdahale etmek, kalıcı görme kaybını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Retina Hastalıklarının Yaygın Belirtileri:

• Bulanık Görme: Retina hastalıklarının en yaygın belirtisi görme bulanıklığıdır. Bu durum, özellikle diyabetik retinopati, makula dejenerasyonu veya retina dekolmanı gibi hastalıklarda görülür.
• Işık Çakmaları: Ani ve sık ışık çakmaları, retina yırtığı veya dekolmanının habercisi olabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
• Gözde Uçuşan Cisimler (Floaters): Görüş alanında yüzen nokta, ipliksi şekiller veya gölgeler retina hastalıklarının erken belirtilerinden biridir. Bu özellikle vitreus sıvısının retina üzerinde baskı yapmasından kaynaklanabilir. Yaş aldıkça böyle belirtiler bazen normal olarakta ortaya çıkabilir ama ayrımı için göz muayenesi gereklidir.
• Merkezi Görmede Bozulma: Makula (retinanın merkezi) sorunları nedeniyle merkezi görüşte bulanıklık, düz çizgilerin eğri veya dalgalı görünmesi gibi belirtiler yaşanabilir. Bu, yaşa bağlı makula dejenerasyonunun bir işareti olabilir.
• Cisimler, yamuk, kırık, olduğundan büyük ya da küçük görme: Yaşa bağlı makula dejenerasyonu ya da makulayı tutan diğer hastalıklar bu şikayetlere neden olabilir.
• Görüş Alanında Kayıp veya Kör Noktalar: Retina dekolmanı, diyabetik retinopati veya damar tıkanıklıkları sonucu görüş alanında karanlık lekeler veya kör noktalar oluşabilir.
• Renklerin Soluk Görünmesi: Retina hastalıkları, renklerin daha az canlı ve soluk görünmesine yol açabilir. Özellikle makula dejenerasyonu hastalarında bu belirti yaygındır.

Erken Tanı Neden Önemlidir?

Retina hastalıkları, erken evrelerde teşhis edilip tedavi edilirse görme kaybı önlenebilir ya da en azından yavaşlatılabilir. Ancak, birçok retina hastalığı başlangıçta belirgin semptomlar göstermediği için, düzenli göz muayeneleri çok önemlidir. Erken teşhis, aşağıdaki yollarla mümkündür:

Erken Tanı Yöntemleri:

• Göz Dibi Muayenesi (Fundoskopi): Göz dibi muayenesi ile retina doğrudan incelenir ve olası yırtıklar, damar tıkanıklıkları ya da diğer hasarlar tespit edilir. Bu muayeneyi göz hekimleri yaparlar.
• Optik Koherens Tomografi (OCT): Retina dokularını detaylı bir şekilde görüntülemek için OCT kullanılır. Bu test, makula dejenerasyonu, diyabetik retinopati ve diğer retina hastalıklarının tanısında büyük rol oynar.
• Floresein Anjiyografi: Retinanın kan damarlarındaki problemleri belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Damarlarda sızıntı veya tıkanıklık olup olmadığını gösterir.
• Amsler Grid Testi: Merkezi görmede bozulma olup olmadığını anlamak için kullanılan basit bir testtir. Hastalar bu testle düz çizgilerin dalgalı veya kırık görünüp görünmediğini kontrol eder.

Retina Hastalıklarında Erken Tanı için Öneriler:

• Düzenli Göz Kontrolleri: Özellikle 40 yaş ve üzerindeki kişilerde, retina hastalıkları riskinin arttığı bilinmektedir. Yılda en az bir kez göz muayenesi yaptırmak, erken teşhis için önemlidir.
• Aile Geçmişi: Retina hastalıklarının bazıları (retinitis pigmentosa gibi) genetik geçişli olabilir. Ailede göz hastalığı olan bireyler, retina hastalıkları açısından daha dikkatli olmalıdır.
• Diyabet ve Hipertansiyon Kontrolü: Diyabetik retinopati gibi hastalıklar diyabet ve yüksek tansiyonla ilişkilidir. Bu nedenle, kan şekeri ve tansiyon seviyelerini kontrol altında tutmak, retina sağlığını korumada önemli bir adımdır. Bu hastalığa sahip kişilerin düzenli göz kontrolleri olmaları gerekmektedir.

Retina Hastalıkları Teşhis Yöntemleri

Retina hastalıklarının erken tanısı, görme kaybını önlemek veya yavaşlatmak için çok önemlidir. İşte sık kullanılan teşhis yöntemleri:

1. Optik Koherens Tomografi (OCT)

• Nasıl Çalışır? Retinayla ilgilenen göz hekimlerinin en çok kullandığı Retina dokusunun ayrıntılı görüntülerini oluşturan bir görüntüleme testidir. OCT, retina tabakalarını incelemek ve sıvı birikmesi, retina yırtıkları gibi sorunları teşhis etmek için kullanılır. Diyabetik retinopati, makula dejenerasyonu ve glokom tanısında yaygındır.
• Avantajı: Retina dokusunun kesitsel görüntülerini sunarak adeta bir patolojik ya da histolojik bir örnek almışçasına retinadaki en küçük değişiklikleri bile tespit edebilir.

2. Floresein Anjiyografi

• Nasıl Çalışır? Bu test, retina kan damarlarını incelemek için özel bir boya (floresein) ve bir kamera kullanır. Damar tıkanıklıkları, kanama ve sızıntı gibi durumlar bu yöntemle tespit edilir.
• Avantajı: Retina damarlarının yapısını ve kan dolaşımını net bir şekilde gösterir. Diyabetik retinopati ve makula dejenerasyonu gibi hastalıklarda kullanılır.

3. Fundoskopi (Göz Dibi Muayenesi)

• Nasıl Çalışır? Göz doktoru, gözün arka kısmındaki retinayı incelemek için özel bir mercek ve ışık kullanır. Göz dibi muayenesi, retina hastalıklarını tespit etmek için en temel yöntemdir.
• Avantajı: Retina damarları, optik sinir ve makulanın doğrudan gözlenmesini sağlar.

4. Amsler Grid Testi

• Nasıl Çalışır? Basit bir test olup, merkezi görme alanındaki bozulmaları tespit etmek için kullanılır. Makula dejenerasyonu gibi merkezi görme kaybına yol açan hastalıkların teşhisinde yaygındır.
• Avantajı: Hastanın kendi evinde de uygulayabileceği bir testtir ve erken belirti verir.

5. Elektrofizyolojik Testler (ERG ve VEP)

• Nasıl Çalışır? Retina hücrelerinin ve optik sinirin elektriksel aktivitesini ölçen testlerdir. Retinitis pigmentosa gibi nadir retina hastalıklarının teşhisinde kullanılır.
• Avantajı: Retina ve görme yollarındaki fonksiyonel bozuklukları tespit eder.

6. OCTA (Optik Koherens Tomografi Anjiyografisi)

• Nasıl Çalışır? OCTA, retina ve koroid damarlarının detaylı görüntüsünü oluşturan bir testtir. Geleneksel floresein anjiyografiden farklı olarak boya kullanılmaz. Işığın retinadaki hareketli kan hücrelerinden yansımasını ölçerek retina damarlarının haritasını çıkarır.
• Avantajı ve Kullanım Alanları: Diyabetik retinopati, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, retina damar tıkanıklıkları gibi öellikle makulayı tutan hastalıkların tanısında kullanılır. Bu test, retina hastalıklarını teşhis etmek için son derece hassas ve yenilikçi bir yöntemdir.